Αντισυνταγματικές οι συνεχείς παρατάσεις παραγραφής των φορολογικών αξιώσεων

Αντισυνταγματικές οι συνεχείς παρατάσεις παραγραφής των φορολογικών αξιώσεων Ολ.ΣτΕ 1738/2017

Πρόσφατα δημοσιεύθηκε η υπ’ αριθ. 1783/2017 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, μετά από παραπομπή τμήματος, καθώς είχαν τεθεί θέματα αντισυνταγματικότητας  των σχετικών διατάξεων, με τις οποίες παρατείνετο η παραγραφή των φορολογικών αξιώσεων.   Το δικαστήριο έκρινε ότι η παραγραφή των φορολογικών αξιώσεων είναι πενταετής και οι συνεχείς παρατάσεις παραγραφής είναι αντισυνταγματικές .

Ειδικότερα, στην εν λόγω απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου Επικρατείας μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι σύμφωνα με  τη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 του Συντάγματος) η παραγραφή των αξιώσεων της Φορολογικής Διοίκησης πρέπει να έχει εύλογη διάρκεια λαμβανομένων υπόψη τόσο των σύγχρονων ηλεκτρονικών μεθόδων ελέγχου όσο και της καταχώρησης οικονομικών δεδομένων των φορολογουμένων στο σύστημα ηλεκτρονικής υποβολής των δηλώσεων φόρου εισοδήματος, εργαλεία τα οποία παλαιότερα δεν διέθετε η Διοίκηση, προκειμένου αφενός μεν να μην ενθαρρύνεται η απραξία των αρμοδίων διοικητικών αρχών, αφετέρου δε να μην αφήνονται οι διοικούμενοι έκθετοι σε μακρά περίοδο ανασφάλειας δικαίου με απώτερο κίνδυνο να μην είναι πλέον σε θέση, μετά την παρέλευση μακρού χρόνου από το γεγονός που γεννά την σχετική οικονομική υποχρέωση και την κτήση του διαφυγόντος την υποχρέωση αυτή περιουσιακού οφέλους, να αμυνθούν προσηκόντως έναντι σχετικού ελέγχου, αλλά και να αντιμετωπίσουν τις προκύπτουσες από τον έλεγχο αυτό οικονομικές υποχρεώσεις

Ακολούθως, απαιτείται να προβλέπεται προθεσμία παραγραφής, η οποία πρέπει να ορίζεται εκ των προτέρων και η διάρκειά της να είναι επαρκώς προβλέψιμη από τον διοικούμενο, μετά δε την λήξη της να μην είναι πλέον δυνατή η επιβολή εις βάρος του διοικουμένου ούτε της σχετικής οικονομικής επιβαρύνσεως (φόρου, τέλους, εισφοράς) ούτε οποιασδήποτε σχετικής κυρώσεως, σε συμφωνία προς την ειδικότερη αρχή της ασφάλειας δικαίου και της αρχής της προστατευόμενης εμπιστοσύνης του διοικουμένου.

Επομένως, οι συνεχείς παρατάσεις παραγραφής των φορολογικών αξιώσεων αντίκεινται στην αρχή της ασφάλειας δικαίου και στις διατάξεις του άρθρου 78 του Συντάγματος (που απορρέει από την αρχή του κράτους δικαίου), γιατί παρατείνουν την προθεσμία παραγραφής φορολογικών αξιώσεων του Δημοσίου αναγομένων σε ημερολογιακά έτη προγενέστερα του προηγουμένου της δημοσίευσης των σχετικών νόμων ετών.

Με άλλα λόγια, το ΣτΕ ανατρέπει τους φορολογικούς ελέγχους που έγιναν σε βάθος χρόνου μεγαλύτερου της πενταετίας, κρίνει δηλαδή ότι η παραγραφή των φορολογικών αξιώσεων του Δημοσίου είναι πενταετής, μετατοπίζοντας το βάρος στην τρέχουσα φοροδιαφυγή. Σε περίπτωση αντίθετης πρακτικής εκ μέρους της Φορολογικής Διοίκησης, ο διοικούμενος δύναται να προσφύγει στη Δικαιοσύνη.